Tarczyca
Tarczyca to jeden z największych gruczołów wydzielania wewnętrznego w naszym ciele. Znajduje się z przodu szyi (na wysokości dolnej części krtani i górnej części tchawicy).
Kształtem przypomina motyla. Ma bardziej czerwony odcień niż inne tkanki ją otaczające (jest mocno ukrwiona).
Składa się z licznych pęcherzyków gruczołowych zawierających TYREOGLOBULINĘ (białko zawierające aminokwas tyrozynę) , z której wytwarzane są hormony tarczycy – T3 (trijodotyroninę) i T4 (tetrajodotyroninę inaczej tyroksynę) w proporcji ok. 1:4.
T3 ma działanie ok. 6-krotnie silniejsze niż T4. Ponieważ T4 jest mało aktywna, większość T3 w organizmie jest wytwarzana z T4 poza tarczycą (głownie w wątrobie i nerkach, ale w innych komórkach również).
Spora część T3 w organizmie jest związana z białkami TBPA , jedynie ok. 10% to FT3 czyli wolny hormon biologicznie aktywny.
Pomiędzy pęcherzykami gruczołowymi znajdują się KOMÓRKI C (inaczej komórki okołopęcherzykowe) produkujące kalcytoninę – hormon zmniejszający stężenie wapnia we krwi i zwiększający jego transport do kości.
Z tyłu za tarczycą są cztery małe gruczoły przytarczyczne wytwarzające PARATHORMON , który wyciąga wapń z kości i zwiększa jego stężenie we krwi.
Hormony tarczycy regulują podstawową aktywność komórek naszego ciała – metabolizm, wzrost, rozwój.
Praca tarczycy jest regulowana przez tyreotropinę (TSH) wydzielany w przednim płacie przysadki mózgowej oraz przez hormon uwalniający tyreotropinę (TRH) wytwarzany przez podwzgórze.
Gdy we krwi spada poziom hormonów tarczycy podwzgórze wydziela TRH, które pobudza przysadkę do wydzielania TSH. TSH z kolei pobudza tarczycę do wydzielania większych ilości T3 i T4. Gdy stężenie tych hormonów we krwi wzrasta, podwzgórze zmniejsza wydzielanie TRH, spada więc tez wydzielanie TSH.
Więcej informacji na stronie: http://www.endokrynologia.net/tarczyca/choroby-tarczycy-w-skr%C3%B3cie

Objawy niedoczynności i nadczynności tarczycy
- Niedoczynność (hipotyreoza), która może być spowodowana chorobą Hashimoto, niedoborem jodu, niedoczynnością przysadki, uszkodzeniem tarczycy podczas leczenia nadczynności. Hormony tarczycy są produkowane w zbyt małej ilości.
Możliwe objawy niedoczynności:
- chroniczne zmęczenie
- ospałość
- przybieranie na wadze bez powodu
- zatrzymywanie wody w organizmie
- podpuchnięte oczy
- zmniejszony apetyt
- obniżenie temperatury ciała
- większa wrażliwość na zimno
- bradykardia (zwolnienie akcji serca), wolne, słabe tętno
- obniżenie nastroju, depresja
- rozchwianie nastroju
- osłabiona koncentracja, pamięć
- wypadanie włosów
- suche włosy i skóra, szara staro wyglądająca cera
- zaparcia
- słabe mięśnie
- bóle mięśni i kości
- bezpłodność
- spowolnienie odruchów
- obniżenie tembru głosu, chrypnięcie
- Nadczynność tarczycy (hipertyreoza), której przyczyną mogą być choroba Gravesa-Basedowa, wole wieloguzkowe toksyczne, pierwszy etap rozwoju choroby Hashimoto, choroba Quervaina, poporodowe zapalenie tarczycy, gruczolak przysadki, nadczynność polekowa. Hormony tarczycy są produkowane w zbyt dużej ilości.
Objawy nadczynności tarczycy:
- chudnięcie bez przyczyny
- zwiększony apetyt
- zwiększenie potliwości
- tachykardia (szybka akcja serca)
- szybkie tętno i palpitacje
- nadwrażliwość na ciepło, uderzenia gorąca
- bezsenność
- drażliwość, nerwowość
- huśtawka nastrojów
- ataki paniki, uczucie niepokoju
- problemy z koncentracją
- biegunki
- drżenie rąk
- rogowaciejąca skóra na wierzchu stóp lub goleniach
- cienka wilgotna skóra
- zmęczenie, osłabienie
- problemy z oddychaniem
- skąpe miesiączki lub brak
- bóle stawów
- wytrzeszcz oczu, piasek pod powiekami
- łamliwe paznokcie
Inne choroby tarczycy
- Poporodowe zapalenie tarczycy
Kilka procent kobiet po urodzeniu dziecka zapada na tę chorobę w ciągu szesciu miesięcy od porodu. Najpierw objawia się nadczynnością spowodowaną stanem zapalnym tarczycy (trwa 2-4 miesiące) , następnie przechodzi w niedoczynność (trwa nawet 12 miesięcy).
U ok. 90% chorych we krwi są obecne przeciwciała tarczycowe. Choroba ma charakter autoimmunologiczny. W ciązy układ odpornościowy jest wyciszony ,aby nie uszkodzić płodu , a po porodzie znowu się aktywuje. Jeśli w czasie ciąży są obecne przeciwciała tarczycowe, to ryzyko wystąpienia poporodowego zapalenia tarczycy to ok. 40%. Zwiększone ryzyko zachorowania występuje również u kobiet , które mają inne choroby autoimmunologiczne(cukrzyca typu 1, RZS, celiakia, toczeń), które w przeszłości chorowały na tarczycę lub choroby te występują u innych członków rodziny, gdy mają wole lub jeśli chorowały na tę chorobę przy poprzednich porodach.
- Wole, czyli powiększony gruczoł tarczowy. Występuje przy nadczynności (wole toksyczne) , przy niedoczynności (wole niedoczynne), bez objawów (wole obojętne). Może być rozlane (równomierne) lub guzowate.Najczęściej jego przyczyną są niedobory jodu lub choroba Hashimoto , poza tym może też wystąpić w przebiegu chorób: Gravesa-Basedowa, poporodowego zapalenia tarczycy, guza przysadki, choroba Quervaina, nowotwór tarczycy, z powodu nadmiaru jodu, w ciąży. Czterokrotnie częściej chorują kobiety niż mężczyźni. Najczęściej nie powoduje większych problemów i nie ma konieczności usuwania lub leczenia , wtedy największym problemem jest estetyka. Czasem duże wole uciska na okoliczne narządy i utrudnia oddychanie i przełykanie, powoduje ucisk w gardle. kaszel , chrypkę. Wpływ na hormony tarczycy może być różny (może być nadmiar , niedobór lub w normie) .
- Guzki
czyli zgrubienia o wielkości od kilku mm do kilku cm na gruczole tarczowym. Mogą być pojedyncze lub w postaci wola wieloguzkowego. Pojedyncze częściej ulegają procesowi rakowacenia.
Pojedyncze guzki występują w czterech typach:
- cysta wypełniona płynem
- gruczolak wolnorosnący
- zwyrodniały gruczolak (łagodny guz)
- guzki złośliwe
Przy pojedynczym guzku zazwyczaj hormony tarczycy pozostają w normie, przy wolu wieloguzkowym są objawy nadczynności.
- Nowotwory tarczycy. to najczęściej rak brodawkowaty i pęcherzykowy, nastepnie anaplastyczny, rdzeniasty (dotyczy komórek C), chłoniak, rak komórek Hurtle’a. W przypadku dwóch pierwszych nowotworów można je całkowicie usunąć chirurgicznie i rokowania zwykle są bardzo dobre.
We wczesnym stadium rozwoju nie dają zwykle żadnych objawów. Gdy nowotwór znacznie urośnie mogą to być:
- zgrubienie na szyi
- chrypka
- utrudnione przełykanie i oddychanie
- ból szyi i gardła
- powiększenie węzłów chłonnych