Pomidory

Pomidory są to warzywa z rodzaju psiankowatych, podobnie jak ziemniak, bakłażan czy papryka. Pochodzą z Południowej Ameryki, a obecnie są uprawiane niemalże na całym świecie. Z danych opublikowanych przez FAOSTAT wynika, że pomidory są najchętniej spożywanym warzywem. Dotyczy to zarówno warzyw świeżych jak i w postaci przetworzonej. W państwach europejskich roczne spożycie pomidora wynosi 30 kg na jednego mieszkańca, podczas gdy konsumpcja wszystkich warzyw stanowi 120 kg. W Polsce natomiast spożycie pomidorów i jego przetworów wynosi 9,6 kg na mieszkańca.

Pomidory są nie tylko smaczne, ale też bardzo zdrowe. Zawierają mnóstwo witamin i składników mineralnych, w tym duże ilości antyoksydantów. Ze względu na to, że są produkowane w ogromnej skali, są produktem łatwo dostępnym.

Zastosowanie pomidorów w kuchni

Spożywane są nie tylko w postaci surowej jako dodatek do kanapek czy sałatek. Dużą korzyścią jest ich szerokie zastosowanie w przemyśle. Są wykorzystywane do produkcji soków, przecierów, koncentratów. Można z nich przyrządzić sosy i zupy. Pomidor jest również dobrym składnikiem koktajli warzywnych i warzywno-owocowych. Stanowi również podstawę w produkcji jednego z najbardziej popularnych gotowych sosów, czyli ketchupu.

 

 

Witaminy i składniki mineralne

Surowe pomidory są dobrym źródłem potasu, jednocześnie zawierają niewielkie ilości sodu i fosforu. Z witamin należy wymienić witaminę A, E oraz C. Witamina C uszczelnia i wzmacnia naczynia krwionośne, obniża ciśnienie krwi i zwiększa przyswajalność żelaza. Jej zawartość w pomidorach pokrywa ok. 60% dziennego zapotrzebowania. Witaminy A i E jako przeciwutleniacze usuwają wolne rodniki, dzięki czemu chronią przed wieloma chorobami i zapobiegają przedwczesnemu starzeniu się organizmu. Ze względu na to, że pomidory w 95% składają się z wody, są warzywem niskokalorycznym. Obecność potasu, który działa moczopędnie, może pomóc obniżyć ciśnienie krwi. Przecier pomidorowy, ze względu na dużą koncentrację składników miąższowych, dostarcza 4 razy więcej potasu niż świeże warzywo. Jednak w większości przypadków, są one dodatkowo dosalane, dlatego zawierają również dużą ilość sodu i z tego względu nie są polecane osobom z nadciśnieniem.

Likopen

Jednym z najważniejszych składników, pomidora jest likopen. Likopen to naturalny pigment znajdujący się w niektórych warzywach, w tym pomidorach, nadając charakterystyczne czerwone zabarwienie. Jest jednym z rodzajów naturalnych przeciwutleniaczy, zwalczających wolne rodniki. Dzięki tej właściwości, zmniejsza ryzyko zachorowania na nowotwory, przede wszystkim raka prostaty, ale również szyjki macicy, trzustki, przełyku, piersi, pęcherza moczowego, pęcherzyka żółciowego i wątroby. Ponad to, likopen poprawia funkcjonowanie układu krwionośnego i chroni przez wystąpieniem udaru i zawału. Świeży pomidor w zależności od odmiany zawiera 0,9-11,19 mg likopenu na 100 g produktu, sok pomidorowy 5,0-42,74 mg/100 g produktu a sos pomidorowy nawet do 49,5 mg. Likopen jest łatwiej przyswajalny z produktów przetworzonych, ponieważ wysoka temperatura procesów technologicznych, powoduje pękanie ścian komórkowych świeżych pomidorów i uwalnianie go z soku komórkowego.

 

Piśmiennictwo:

  1. Gwóźdź E., Gębczyński P., Prozdrowotne właściwości owoców pomidora i jego przetworów, Med Rodz 2015; 4(18): 186-188
  2. Zalewska-Korona M., Jabłońska-Ryś E., Michalak-Majewska M., Wartości odżywcze i prozdrowotne owoców pomidora gruntowego, BROMAT. CHEM. TOKSYKOL., 2013, 2, str. 200 – 205
  3. Skiepko N., Chwastowska-Siwiecka I., Kondratowicz J., Właściwości likopenu i jego wykorzystanie do produkcji żywności funkcjonalnej, Żywn. Nauka Technol. Jakość, 2015, 6 (103), 20 – 32
  4. Belter A., Giel-Pietraszuk M., Oziewicz S. i wsp., Likopen – występowanie, właściwości oraz potencjalne zastosowanie, Post. Bioch., 2011, 372-380
  5. Elmadfa I., Muskat E., Wielkie tabele kalorii i wartości odżywczych, Warszawa, 2011

Facebook