Nietolerancja laktozy: spowodowana jest upośledzonym trawieniem laktozy z powodu niedoboru laktazy- enzymu, który trawi laktozę. Niedobór laktazy może być zarówno wrodzony jak i nabyty. Może wystąpić również w trakcie niektórych chorób przewlekłych lub wskutek długotrwałego przyjmowania leków uszkadzających błonę śluzową jelita, np. antybiotyków. Spożycie produktów nabiałowych przy niedoborze laktazy powoduje biegunki, wzdęcia, gazy, bóle brzucha, przelewanie oraz mdłości, które pojawiają się po około 30 minut do 2h po spożyciu.
Istnieje kilka rodzajów metod diagnostycznych pozwalających na wykrycie upośledzonej aktywności enzymu laktazy:

• wodorowy test diagnostyczny
• test zmian poziomu glukozy i galaktozy w surowicy krwi
• badanie poziomu galaktozy w moczu
• testy genetyczny

Nietolerancja laktozy wymaga wprowadzenia diety eliminacyjnej. Osoby, u których stwierdzono wrodzoną nietolerancję powinny stosować dietę bez nabiału przez całe życie. Osoby dorosłe nietolerujące laktozy często dobrze tolerują niektóre produkty mleczne takie jak jogurt lub kefir. Jest to kwestia indywidualna i powinna być skonsultowana ze specjalistą.

Nietolerancja glutenu, celiakia: Występuje u osób podatnych genetycznie. Choroba rozpoczyna się od uszkodzenia jelita cienkiego spowodowanego spożyciem glutenu. Uszkodzone kosmki jelitowe ograniczają wchłanianie składników odżywczych doprowadzając do poważnych niedoborów pokarmowych. Objawy choroby mogą być bardzo zróżnicowane, co przyczynia się do długotrwałego i trudnego procesu diagnostycznego. Do najczęściej występujących objawów należą: biegunki, wzdęcia, wymioty, nieregularne wypróżnienie, powiększenie obwodów brzucha, zaparcia, bóle brzucha. Do objawów pozajelitowych należą m.in. zaburzenia wzrostu u dzieci, niedobór i utrata masy ciała, zaburzenia osobowości, niedokrwistość, bóle kości i stawów, bóle głowy, zmęczenie, choroby tarczycy, cukrzyca typu I, zapalenie skóry.

Do metod diagnostycznych należą:

• EmA- obecność przeciwciał enodymsium mięśni gładkich
• tTG- obecność przeciwciał transglutaminiazy tkankowej
• IgA- oznaczanie przeciwciał przeciwko tTG
• DGP/DAF – obecność przeciwciał ,,nowej gliadyny”
• sprawdzenie obecności antygenów HLA-DQ2 oraz HLA-DQ8

Jedyną formą leczenia celiakii jest wprowadzenie diety eliminacyjnej polegającej na całkowitym wykluczeniu glutenu. Nieprzestrzeganie diety może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych często zagrażających życiu chorego np. rozwoju chłoniaka jelita cienkiego, marskości wątroby czy zapalenia nerek.
Innym rodzajem nietolerancji glutenu jest alergia na gluten, która jest często mylona z celiakią. Alergia występująca u dzieci objawia się atopowym zapaleniem skóry, dolegliwościami ze strony układu oddechowego lub pokarmowego. Najlepszą formą diagnostyki alergii jest wprowadzenie na jakiś czas diety eliminacyjnej i obserwacja reakcji organizmu.

Nietolerancje pokarmowe w klasie IgG

Nietolerancje pokarmowe mogą powodować objawy, które są znacznie oddalone w czasie. Często przez pacjenta uznawane są na normalny element życia, co opóźnia postawienie diagnozy. Badania pokazują, że eliminacja produktów, które wykazują podwyższony poziom IgG, powoduje znaczną poprawę zdrowia nawet u osób, które od wielu lat chorują przewlekle.
Objawy nietolerancji pokarmowych w klasie IgG mogą być bardzo różne i niespecyficzne. Mogą być wielonarządowe i wieloukładowe- dotyczyć kilku narządów lub układów jednocześnie. Do najczęściej występujących zalicza się:

• wzdęcia, zaparcia, kolki, skurcze, biegunki, przelewania, refluks, mdłości, wymioty
• pokrzywkę, trądzik, suchość skóry, wypryski, atopowe zapalenie skóry
• zapalenie i bóle stawów, osłabienie i bóle mięśni
• astmę, zapalenie zatok, częste infekcje, nieżyt nosa
• nadwagę, otyłość, stłuszczenie wątroby, choroby tarczycy. zaburzenia płodności. obrzęki, insulinooporność
• migreny, bóle głowy, depresje, lęki, bezsenność, nadmierne pobudzenie, nadmierną senność
• rozwój lub nasilenie objawów chorób autoimmunologicznych

Ciągle spożywanie pokarmów, które nasilają reakcje odpornośćiowe z udziałem IgG mogą przyczyniać się do przewlekłego stanu zapalnego i przyczynić się do rozwinięcia choroby autoimmunologicznej.
Jedyną metodą na zdiagnozowanie i leczenie nietolerancji pokarmowej w klasie IgG jest wykonanie testu w kierunku specyficznych pokarmowo IgG. Na podstawie wyników badań, można stwierdzić, które produkty/pokarmy powinny zostać wykluczone i ustalić indywidualną dietę eliminacyjną na pewien okres czasu. Odpowiednio dobrana dieta powoduje uszczelnienie bariery jelitowej, poprawę funkcjonowania układu immunologicznego i poprawę samopoczucia. Bardzo dobre efekty stwierdza się u osób chorujących na choroby autoimmunologiczne- dieta eliminacyjna powoduje wyciszenie objawów.

Bibliografia:

1. Ścibor K i in.: Nietolerancja glutenu problemem zdrowotnym XXI wieku, Journal of Clinical Healthcare 1(2015)
2. Bentz S. i in.: Clinical relevance of IgG antibodies against food antigens in Crohn’s disease: a double-blind cross-over diet intervention study. Digestion. 2010;81(4):252-64
3. Aydinlar i in.: IgG-based elimination diet in migraine plus irritable bowel syndrome. Headache. 2013;53(3):514-25
4. Atkinson W. i in.: Food elimination based on IgG antibodies in irritable bowel syndrome: a randomised controlled trial. Gut. 2004;53(10):1459-64
5. Virdee K. i in.: Food-specific IgG Antibody-guided Elimination Diets Followed by Resolution of Asthma Symptoms and Reduction in Pharmacological Interventions in Two Patients: A Case Report. Glob Adv Health Med. 2015 IF=0
6. Matthews M.: Food Intolerance and its impact on chronic disease – badania nie były opublikowane w żadnym czasopiśmie.
7. Yang CM and Li YQ.: The therapeutic effects of eliminating allergic foods according to food-specific IgG antibodies in irritable bowel syndrome. Zhonghua Nei Ke Za Zhi. 2007 Aug;46(8):641-3. IF=0