Helicobacter pylori
Helicobacter pylori to bakteria Gram-ujemna, która występuje na powierzchni komórek nabłonkowych błony śluzowej części przedodźwiernikowej żołądka. Jest przyczyną ponad 90% przypadków wrzodów dwunastnicy i 80% przypadków wrzodów żołądka. Jest również głównym czynnikiem ryzyka raka żołądka i pierwotnego chłoniaka żołądka. Może być zarówno częścią fizjologicznej flory bakteryjnej jaki i oportunistyczną, prowadząc do problemów pokarmowych. Szacuje się, że w Polsce jest 67% zakażonych osób, czyli dużo więcej niż w innych krajach Europy.
Wiedza na temat H.Pylori i jej roli w patogenezie chorób przewodu pokarmowego jest bardzo rozległa, ale ciągle niekompletna. H.Pylori u osoby zakażonej powoduje przewlekłe aktywne zapalenie żołądka, które u około 1-10% osób powoduje wrzody żołądka i dwunastnicy, a u niektórych doprowadzi do zanikowego zapalenie błony śluzowej żołądka, raka żolądka lub chłoniaka żołądka. Dlaczego tylko u części osób zakażonych dojdzie do wystąpienia dolegliwości ze strony układu pokarmowego? Poza czynnikami genetycznymi i środowiskowymi, duża rolę odgrywa stan flory bakteryjnej przewodu pokarmowego. Badania pokazują, że w mikrobiocie osoby chorej na raka żołądka stwierdza się dysbiozę ze zmniejszona różnorodnością bakterii, co przyczynia się do zwiększonego tworzenia pochodnych nitrozowych. Ponadto istotną rolę odgrywa stan układu odpornościowego i przewodu pokarmowego.
Objawy i wskazania do badań diagnostycznych w celu wykrycia infekcji:
-
zapalenie żołądka
-
choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy (aktywna lub przebyta)
-
wczesne stadium raka żołądka
-
obciążenie rodzinne rakiem żołądka
-
chłoniak żołądka
-
wzdęcia
-
biegunka
-
bóle brzucha
-
wymioty
-
dyspepsja
-
refluks
-
brak apetytu
-
niedokrwistość z niedoboru żelaza
-
samoistna małopłytkowość
-
niedobory witaminy B12
-
polipy hiperplastyczne
-
limfocytarne zapalenie żołądka
Drogi zakażenia:
-
najczęściej dochodzi do zakażenia na drodze pokarmowej
-
najczęściej do zakażenia dochodzi przed 10 rokiem życia- z matki na dziecko
-
do infekcji może dochodzić w wyniku kontaktu ze śliną zakażonej osoby lub drogą oralno-analną
Diagnostyka
Dostępne metody diagnostyczne możemy podzielić na metody inwazyjne i nieinwazyjne. Do badań inwazyjnych, które są możliwe za pomocą gastroskopii (konieczne skierowanie od lekarza i wskazania do wykonania) zaliczamy:
-
test ureazowy
-
badanie histologiczne
-
badanie mikrobiologiczne
Do badań nieinwazyjnych możemy zaliczyć:
-
test serologiczny
-
test oddechowy
-
badanie antygenów H.pylori w stolcu
Badania należy wykonywać również w celu oceny skuteczności leczenia.
Leczenie
Dlaczego należy leczyć zakażenia H.pylori? Poza wyżej opisanymi schorzeń spowodowanymi zakażeniem, H.pylori może przyczynić się do wielu innych problemów:
-
H.pylori poprzez wpływ na oś mózg-jelita może całkowicie zaburzać trawienie
-
zakażenie H.pylori może doprowadzić do rozwoju gruczolaka jelita grubego, śluzaka rzekomego otrzewnej (rzadki rak otrzewnej), rozlanego chłoniaka z dużych komórek B, raka krtani i gardła
-
H.pylori powoduje niedoboru żelaza i cynku, ponieważ wymaga większą ilość tych substancji do wzrostu niż inne bakterie
-
H.pylori może kolonizować uszy, gardło i nos
-
zakażenie H. pylori może powodować choroby oczu, zwłaszcza jaskrę z otwartym kątem przesączania
-
badania sugerują związek pomiędzy zakażeniem H.pylori a chorobami neurodegeneracyjnymi- chorobą Alzheimera i Parkinsona
-
H.pylori może powodować choroby skóry takie jak trądzik różowaty i pokrzywka
-
zakażenie H.pylori jest powiązane z rozwojem chorób autoimmunologicznych pozajelitowych, szczególnie z pierwotną małopłytkowością immunologiczną, łuszczycą, chorobą Gravesa-Basedowa, stwardnieniem rozsianym i zapaleniem nerwu wzrokowego (NMO)
-
H.Pylori może powodować nietolerancję histaminy
-
H.Pylori może zaburzać przepływ krwi w okolicach żołądka, co zaburza funkcje neuroprzekaźników i ma negatywny wpływ na poziom hormonów- leptyny i greliny
-
H.Pylori produkuje endotoksyny, które mogą zwiększyć ryzyko chorób serca i wątroby
-
H.Pylori zwiększa produkcję kortyzolu i adrenaliny
Eradykacja H.pylori zmniejsza ryzyko raka żołądka, ponieważ przerywa stan zapalny i odwraca zanik błony śluzowej. Niestety dostępna antybiotykoterapia ma wiele wad- słaba skuteczności, skutki uboczne ze strony układu pokarmowego, możliwy nawrót choroby. W związku z tym zaczęto interesować się naturalnym leczeniem zakażenia H.pylori, w tym substancjami naturalnymi, które mają działanie przeciwdrobnoustrojowe, ograniczające kolonizację bakterii lub regenerujące uszkodzoną śluzówkę.
Substancję działające antybakteryjnie:
- lukrecja
-
olejek z oregano
-
srebro koloidalne
-
momordica charantia, czyli przepękla ogórkowata w formie wyciągu
-
berberyna
-
olejek z cząbru ogrodowego
-
miód manuka
-
allicyna
-
laktoferyna
Substancje ograniczające kolonizację bakterii
-
migdałecznik chebułowiec
-
sulforafan (wyciąg z brokułów)
-
bacopa monnieri, w formie ekstraktu i wyciągu
-
czystek, w formie ekstraktu
-
mastyka
-
d-limonen
-
kwas solny
-
duże dawki witaminy D3
-
kwasy omega 3
Substancje regenerujące błonę śluzową przewodu pokarmowego
-
migdałecznik chebułowiec
-
lukrecja
-
cardiospermum halicacabum linne
-
łoczyga pospolita
-
cynk w formie carnosine
Naturalna terapia powinna być dobrana w zależności od miejsca bytowania H.Pylori i obejmować wsparcie układu odpornościowego, ograniczenie kolonizacji bakterii i regenerację często uszkodzonej śluzówki przewodu pokarmowego. Wspomagająco należy przez cały okres leczenia zakażenia stosować dietą silnie przeciwzapalną.
Bibliografia:
-
Adrych K.: Czy każdy chory z zakażeniem Helicobacter pylori powinien być leczony? Aktualne stanowisko, Gastroenterologia Kliniczna 2018, tom 10, nr 1: 23–31
-
Medycyna dawna i współczesna, http://rozanski.li/
-
Smyk D.S. i in.: Helicobacter pylori and autoimmune disease: Cause or bystander, World J Gastroenterol. 2014 Jan 21; 20(3): 613–629.
-
Testerman T.L., Morris J.: Beyond the stomach: An updated view of Helicobacter pylori pathogenesis, diagnosis, and treatment, World J Gastroenterol. 2014 Sep 28; 20(36): 12781–12808.