Helicobacter pylori

Helicobacter pylori to bakteria Gram-ujemna, która występuje na powierzchni komórek nabłonkowych błony śluzowej części przedodźwiernikowej żołądka. Jest przyczyną ponad 90% przypadków wrzodów dwunastnicy i 80% przypadków wrzodów żołądka. Jest również głównym czynnikiem ryzyka raka żołądka i pierwotnego chłoniaka żołądka. Może być zarówno częścią fizjologicznej flory bakteryjnej jaki i oportunistyczną, prowadząc do problemów pokarmowych. Szacuje się, że w Polsce jest 67% zakażonych osób, czyli dużo więcej niż w innych krajach Europy.

Wiedza na temat H.Pylori i jej roli w patogenezie chorób przewodu pokarmowego jest bardzo rozległa, ale ciągle niekompletna. H.Pylori u osoby zakażonej powoduje przewlekłe aktywne zapalenie żołądka, które u około 1-10% osób powoduje wrzody żołądka i dwunastnicy, a u niektórych doprowadzi do zanikowego zapalenie błony śluzowej żołądka, raka żolądka lub chłoniaka żołądka. Dlaczego tylko u części osób zakażonych dojdzie do wystąpienia dolegliwości ze strony układu pokarmowego? Poza czynnikami genetycznymi i środowiskowymi, duża rolę odgrywa stan flory bakteryjnej przewodu pokarmowego. Badania pokazują, że w mikrobiocie osoby chorej na raka żołądka stwierdza się dysbiozę ze zmniejszona różnorodnością bakterii, co przyczynia się do zwiększonego tworzenia pochodnych nitrozowych. Ponadto istotną rolę odgrywa stan układu odpornościowego i przewodu pokarmowego.

Objawy i wskazania do badań diagnostycznych w celu wykrycia infekcji:

• zapalenie żołądka

• choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy (aktywna lub przebyta)

• wczesne stadium raka żołądka

• obciążenie rodzinne rakiem żołądka

• chłoniak żołądka

• wzdęcia

• biegunka

• bóle brzucha

• wymioty

• dyspepsja

• refluks

• brak apetytu

• niedokrwistość z niedoboru żelaza

• samoistna małopłytkowość

• niedobory witaminy B12

• polipy hiperplastyczne

• limfocytarne zapalenie żołądka

Drogi zakażenia:

• najczęściej dochodzi do zakażenia na drodze pokarmowej

• najczęściej do zakażenia dochodzi przed 10 rokiem życia- z matki na dziecko

• do infekcji może dochodzić w wyniku kontaktu ze śliną zakażonej osoby lub drogą oralno-analną

 

Diagnostyka

Dostępne metody diagnostyczne możemy podzielić na metody inwazyjne i nieinwazyjne. Do badań inwazyjnych, które są możliwe za pomocą gastroskopii (konieczne skierowanie od lekarza i wskazania do wykonania) zaliczamy:

• test ureazowy

• badanie histologiczne

• badanie mikrobiologiczne

Do badań nieinwazyjnych możemy zaliczyć:

• test serologiczny

• test oddechowy

• badanie antygenów H.pylori w stolcu

Badania należy wykonywać również w celu oceny skuteczności leczenia.

Leczenie

Dlaczego należy leczyć zakażenia H.pylori? Poza wyżej opisanymi schorzeń spowodowanymi zakażeniem, H.pylori może przyczynić się do wielu innych problemów:

• H.pylori poprzez wpływ na oś mózg-jelita może całkowicie zaburzać trawienie

• zakażenie H.pylori może doprowadzić do rozwoju gruczolaka jelita grubego, śluzaka rzekomego otrzewnej (rzadki rak otrzewnej), rozlanego chłoniaka z dużych komórek B, raka krtani i gardła

• H.pylori powoduje niedoboru żelaza i cynku, ponieważ wymaga większą ilość tych substancji do wzrostu niż inne bakterie

• H.pylori może kolonizować uszy, gardło i nos

• zakażenie H. pylori może powodować choroby oczu, zwłaszcza jaskrę z otwartym kątem przesączania

• badania sugerują związek pomiędzy zakażeniem H.pylori a chorobami neurodegeneracyjnymi- chorobą Alzheimera i Parkinsona

• H.pylori może powodować choroby skóry takie jak trądzik różowaty i pokrzywka

• zakażenie H.pylori jest powiązane z rozwojem chorób autoimmunologicznych pozajelitowych, szczególnie z pierwotną małopłytkowością immunologiczną, łuszczycą, chorobą Gravesa-Basedowa, stwardnieniem rozsianym i zapaleniem nerwu wzrokowego (NMO)

• H.Pylori może powodować nietolerancję histaminy

• H.Pylori może zaburzać przepływ krwi w okolicach żołądka, co zaburza funkcje neuroprzekaźników i ma negatywny wpływ na poziom hormonów- leptyny i greliny

• H.Pylori produkuje endotoksyny, które mogą zwiększyć ryzyko chorób serca i wątroby

• H.Pylori zwiększa produkcję kortyzolu i adrenaliny

Eradykacja H.pylori zmniejsza ryzyko raka żołądka, ponieważ przerywa stan zapalny i odwraca zanik błony śluzowej. Niestety dostępna antybiotykoterapia ma wiele wad- słaba skuteczności, skutki uboczne ze strony układu pokarmowego, możliwy nawrót choroby. W związku z tym zaczęto interesować się naturalnym leczeniem zakażenia H.pylori, w tym substancjami naturalnymi, które mają działanie przeciwdrobnoustrojowe, ograniczające kolonizację bakterii lub regenerujące uszkodzoną śluzówkę.

Substancję działające antybakteryjnie:

• lukrecja

• olejek z oregano

• srebro koloidalne

• momordica charantia, czyli przepękla ogórkowata w formie wyciągu

• berberyna

• olejek z cząbru ogrodowego

• miód manuka

• allicyna

• laktoferyna

  

Substancje ograniczające kolonizację bakterii

• migdałecznik chebułowiec

• sulforafan (wyciąg z brokułów)

• bacopa monnieri, w formie ekstraktu i wyciągu

• czystek, w formie ekstraktu

• mastyka

• d-limonen

• kwas solny

• duże dawki witaminy D3

• kwasy omega 3

 

Substancje regenerujące błonę śluzową przewodu pokarmowego

• migdałecznik chebułowiec

• lukrecja

• cardiospermum halicacabum linne

• łoczyga pospolita

• cynk w formie carnosine

Naturalna terapia powinna być dobrana w zależności od miejsca bytowania H.Pylori i obejmować wsparcie układu odpornościowego, ograniczenie kolonizacji bakterii i regenerację często uszkodzonej śluzówki przewodu pokarmowego. Wspomagająco należy przez cały okres leczenia zakażenia stosować dietą silnie przeciwzapalną.

Bibliografia:

1. Adrych K.: Czy każdy chory z zakażeniem Helicobacter pylori powinien być leczony? Aktualne stanowisko, Gastroenterologia Kliniczna 2018, tom 10, nr 1: 23–31

2. Medycyna dawna i współczesna, http://rozanski.li/

3. Smyk D.S. i in.: Helicobacter pylori and autoimmune disease: Cause or bystander, World J Gastroenterol. 2014 Jan 21; 20(3): 613–629.

4. Testerman T.L., Morris J.: Beyond the stomach: An updated view of Helicobacter pylori pathogenesis, diagnosis, and treatment, World J Gastroenterol. 2014 Sep 28; 20(36): 12781–12808.