Nietolerancje pokarmowe cz.2

Nadwrażliwość pokarmowa

Nadwrażliwość na pokarmy możemy podzielić na alergiczną i niealergiczną. Alergiczna ma miejsce wtedy, gdy organizm wytwarza przeciwciała w odpowiedzi na obecność alergenu. Dzieli się ją na IgE-zależną, która występuje w czasie od kilku minut do kilkunastu godzin od momentu zetknięcia z alergenem oraz IgG zależną, która zachodzi w czasie od 8 do 120 godzin od chwili spożycia danego pokarmu.

Niealergiczna nadwrażliwość na pokarm dotyczy braku możliwości strawienia lub wchłaniania składnika pożywienia, wynika z niedoborów enzymów rąbka szczoteczkowego, potoczna nazwa to nietolerancje pokarmowe. .

 

 

Udział reakcji IgG zależnych w chorobach autoimmunologicznych

Coraz większa liczba badaczy wskazuje na nadwrażliwość pokarmową IgG-zależną jako potencjalną przyczynę przewlekłych dolegliwości.

Istnieją przypuszczenia, że przeciwciała IgG odgrywają istotną rolę w występowaniu chorób takich jak np.: zespół jelita nadwrażliwego, atopowe zapalenie skóry, astma oskrzelowa i wiele innych chorób autoimmunologicznych oraz przebiegających z zaburzeniami nastroju, koncentracji.

W badaniach swoistych IgG nie zaobserwowano wzrostu miana względem wszystkich badanych składników a jedynie względem wybranych. Jest to więc prawdopodobnie reakcja specyficzna. Z reguły występuje duża ilość uczulających składników (nawet kilkadziesiąt) u pacjentów, wystąpienie reakcji jest zależne od ilości alergenu, a ze względu na szerokie spektrum objawów ciężko wyodrębnić objaw wskaźnikowy.

Zaobserwowano zmniejszenie objawów choroby i znaczną ulgę po wprowadzeniu diety eliminacyjnej opartej na wynikach testów pokarmowych IgG m. in. w następujących schorzeniach: zespół jelita drażliwego, refluks, reumatoidalne zapalenie stawów, choroba Hashimoto, choroba Leśniowskiego – Crohna, atopowe zapalenie skóry, migreny, depresja, choroba afektywna dwubiegunowa, schizofrenia, autyzm. Może to świadczyć o znacznym udziale tych przeciwciał w rozwoju chorób autoimmunologicznych.

 

Nietolerancje pokarmowe a choroby autoimmunologiczne

Bardzo ważną z punktu widzenia wysokich kosztów społecznych chorobą jest celiakia.

Choroba dotyczy ok. 1 % populacji krajów rozwiniętych. Polega na zaburzeniu funkcji trawiennej jelita pod wpływem glutenu, powoduje spłaszczanie kosmków jelitowych, co skutkuje znacznym ograniczeniem powierzchni wchłaniania składników odżywczych. W następstwie występują poważne niedobory żywieniowe. Skutkiem może być osteoporoza, niedokrwistość, nadwrażliwość na inne pokarmy – nietolerancje pokarmowe np. laktozy.

Często współwystępują inne choroby autoimmunologiczne tj.: choroba Hashimoto, Gravesa-Basedowa, RZS, cukrzyca, toczeń.

Objawy są bardzo różne: przewlekłe biegunki, bóle brzucha, wzdęcia, utrata masy ciała, chroniczne zmęczenie, osłabienie, bóle kości, zmęczenie mięśni, zaparcia, naprzemienne zaparcia i biegunki, stany depresyjne, rozdrażnienie. Patogeneza tego schorzenia nie jest dokładnie znana. Z pewnością jednym z czynników jest czynnik genetyczny – 95% chorych posiada gen HLA-DQ2, pozostałe 5% chorych posiada gen HLA-DQ8. Kolejnym czynnikiem są peptydy gliadynowe, które powstają w wyniku upośledzonego trawienia białka- glutenu, następnie udział transglutaminazy tkankowej, która powoduje deaminację peptydów, co podnosi ich aktywność uszkadzającą. Peptydy są wychwytywane przez makrofagi i komórki dendrytyczne, następnie te kompleksy są rozpoznawane przez limfocyty i wydzielane są pro-zapalne cytokiny. Skutkiem jest zanik kosmków jelitowych.

 

Diety eliminacyjne i eliminacyjno-rotacyjne

Dieta eliminacyjna polega na wykluczeniu z diety składników wywołujących niepożądaną reakcję. Ustala się ją na podstawie obserwacji objawów lub po badaniach przeciwciał w klasie IgG na bazowej liście produktów (ImuPro, Food Test, MRT itp.). Jeśli produktów niedozwolonych jest dużo (często jest to kilkadziesiąt i więcej pokarmów) można zastosować jedynie dietę eliminacyjno-rotacyjną, która polega na wyeliminowaniu najbardziej uczulających produktów oraz na czasowym wykluczeniu produktów z lżejszym stopniem nietolerancji , a następnie wprowadzeniu ich do diety w mniejszych ilościach i w pewnych odstępstwach czasowych pozwalających organizmowi uporać się ze skutkami do następnego spożycia.

W licznych badaniach zaobserwowano znaczną poprawę stanu psychicznego po zastosowaniu diety eliminacyjnej w chorobach takich jak: depresja, migreny, schizofrenia, nadpobudliwość, ASD.

U dzieci z rozpoznanym ASD występują przewlekle liczne zaburzenia ze strony układu pokarmowego: refluks, odbijania, wzdęcia, nadmierne wytwarzanie gazów jelitowych, zaparcia, bóle brzucha, biegunka. U pacjentów tych obserwuje się zarówno zmniejszenie ilości laktazy jak i zwiększenie przepuszczalności bariery jelitowej a także zwiększenie ilości bakterii z rodzaju Clostridium w kale. Zwiększenie przepuszczalności może mieć przyczyny genetyczne lub być efektem stanu zapalnego jelit bądź skutkiem przewlekłego stresu.

Egzomorfiny powstające np. z kazeiny, glutenu z powodu obniżenia aktywności enzymów rąbka szczoteczkowego przedostając się do krwiobiegu docierają do ośrodkowego układu nerwowego. Zastosowanie diety eliminacyjnej przynosi wyraźne zmniejszenie nasilenia zachowań autystycznych u części dzieci.

Zaobserwowano również znaczne zmniejszenie dolegliwości ze strony układu pokarmowego po zastosowaniu ww. diety u chorych na chorobę Leśniowskiego- Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, IBS.

Ponadto diety eliminacyjne pozytywnie wpływają na spowolnienie rozwoju chorób autoimmunologicznych, co daje duże możliwości terapii dietą w przypadku np.: chorób autoimmunologicznych tarczycy, atopowego zapalenia skóry, reumatoidalnego zapalenia stawów.

Probiotyki

Probiotyki – to żywe szczepy ściśle określonych mikroorganizmów, które podawane w określonych ilościach korzystnie oddziałują na zdrowie człowieka. Pomagają one kształtować i odbudowywać mikroflorę jelitową, stymulują układ odpornościowy, zapobiegają lub skracają biegunki, są pomocne w leczeniu i profilaktyce chorób alergicznych i zaburzeń czynnościowych układu pokarmowego.

Stosuje się je wspomagająco w nieswoistym zapaleniu jelit, przy eradykacji Helicobacter pylori.

Najczęściej używa się szczepów z rodzajów: Lactobacillus, Bifidobacterium, Enterococcus, Escherichia Coli. Często stosuje się je razem z prebiotykiem (składnik pokarmowy nie ulegający strawieniu w jelicie cienkim, stymuluje wzrost mikroflory w jelicie grubym) – takie połączenia nazywa się synbiotykiem.

Probiotykoterapia powinna być celowana jeśli ma przynosić efekty, ponieważ konkretne właściwości są przypisane do konkretnych szczepów drobnoustrojów. Np. W leczeniu biegunek najlepsze efekty daje zastosowanie szczepów Lactobacillus rhamnosus GG i Saccharomyces boulardi, w redukcji ryzyka wystąpienia atopowego zapalenia skóry u noworodków Lactobacillus rhamnosus GG, w łagodzeniu objawów alergii na pyłki traw Lactobacillus casei, w zespole jelita nadwrażliwego Lactobacillus plantarum i Escherichia coli.

Podsumowanie

Jelita są skomplikowanym systemem, który pełni nie tylko funkcje trawienia i wchłaniania składników pokarmowych, ale wpływają na funkcjonowanie wszystkich pozostałych układów i narządów naszego organizmu. Biorą zasadniczy udział w kształtowaniu odporności, pośrednio wpływają na stan psychiki człowieka.

Największy wpływ na rozwój układu immunologicznego człowieka mamy do drugiego roku życia, kiedy kształtuje się skład mikroflory jelitowej. Jeśli w tym okresie życia dziecko jest karmione piersią, nie otrzymuje antybiotyków i NLP ma szansę wykształcić prawidłową mikroflorę, co w przyszłości zaowocuje sprawniejszym funkcjonowaniem całego organizmu i zmniejszeniem ryzyka wystąpienia alergii IgE-zależnych , chorób autoimmunologicznych, nadwrażliwości pokarmowych typu IgG, lepszym przyswajaniem składników pokarmowych , a więc i stanem odżywienia całego organizmu.

 

Facebook