Kawa to napój sporządzany z palonych ziaren kawowca. Pochodzi głównie z Afryki i Ameryki Południowej. Jest to jeden z najpopularniejszych napojów, który spożywana codziennie miliony ludzi na całym świecie. Działanie kawy przypisuje się głównie zawartej w kawie kofeinie, ale kawa bogata jest również w inne związki o wielu niesamowitych właściwościach, dzięki którym może zarówno być częścią profilaktyki ciężkich chorób jak i nasilać chorobę.

Korzyści wynikające z picia kawy

Kawa a układ nerwowy

substancje zawarte w kawie stymulują produkcję niektórych mediatorów takich jak dopamina, serotonina, adrenalina, noradrenalina, co przyczynia się do wzmożonej koncentracji, mniejszym uczuciem zmęczenia i senności i zapobiega rozwojowi chorób neurodegeneracyjnych- choroba Alzheimera i Parkinsona

picie kawy zmniejsza ryzyko zachorowania na depresję

picie kawy zmniejsza ryzyko zachorowania na stwardnienie rozsiane

Kawa z układ sercowo-naczyniowy

1-3 filiżanki kawy dziennie zmniejszają ryzyko zgonu z powodu chorób sercowo-naczyniowych

umiarkowana ilości kawy zmniejsza ryzyko zapadalności na zawał serca i udar mózgu

zwiększa ciśnienie tętnicze krwi, ale tylko w połączeniu z paleniem tytoniu

 

Kawa a układ pokarmowy

picie kawy wiąże się z niższym ryzykiem niealkoholowego stłuszczenia wątroby, niższym ryzykiem zwłóknienia wątroby, i niższym ryzykiem wystąpienia marskości wątroby

picie kawy obniża ryzyko wystąpienia kamicy żółciowej

stymuluje perystaltykę i pomaga w zaparciach

Kawa a nowotwory

kawa jest złożoną mieszaniną wielu biologicznie aktywnych składników, z których niektóre mogą mieć działanie przeciwnowotworowe.

kawa dzięki zawartości antyoksydantów neutralizuje wolne rodiniki tlenowa

picie kawy zmniejsza ryzyko rozwinięcia pierwotnych nowotworów wątroby, raka jajnika

spożycie kawy związane jest z niższym ryzykiem raka prostaty, raka endometrium, czerniaka, raka jamy ustnej, białaczki, nieczerniakowego raka skóry i raka wątroby

Kawa a metabolizm i odchudzanie

spożywanie kawy redukuje ryzyko rozwinięcia cukrzycy typu II

stymuluje rozkład trójglicerydów tkanki tłuszczowej i glikogenolizę w mięśniach, przez co może być pomocna w odchudzaniu

kawa zwiększa tolerancję wysiłku

 

Zagrożenia związane z piciem kawy

picie kawy zmniejsza napięcie zwieracza dolnego przełyku zwiększając objawy refluksu

badania pokazują, że picie kawy nasila lęk i inne objawy chorób psychicznych

nadmierne picie kawy w trakcie ciąży wiąże się ze wzrostem ryzyka urodzenia mniejszego dziecka oraz wad rozwojowych serca

kawa ze względu na zawartość kofeiny może być uzależniająca

kawa może zmniejszac odprnośc na stres

do uprawy kawy zużywa się najwięcej pestycydów na świecie

kawa pita nieregularnie, ale w dużych ilościach wpływa odwrotnie niż kawa pita regularnie- nieznacznie podwyższa ciśnienie tętnicze krwi, wywiera niekorzystny wpływ na układ sercowo-naczyniowy, zwiększając zapotrzebowanie mięśnia sercowego na tlen, co zwiększa prawdopodobieństwo zawału, zwiększa insulinooporność oraz zagrożenie cukrzycą typu 2

kawa niefiltrowana pobudza syntezę homocysteiny, poprzez zawartość cafestolu i kahweolu, co zwiększa ryzyko wystąpienia miażdżycy, zawału serca i udaru mózgu

kawa niefiltrowana powoduje niedoboru kwasu foliowego, witaminy B12 i witaminy B6

Przeciwwskazania do picia kawy

choroby psychiczne, szczególnie zaburzenia lękowe

refluks

choroba wrzodowa

zespół jelita wrażliwego

przewlekły stres

alkoholizm

Kawa, tak samo jak żywność, ma swoje plusy i minusy i będzie oddziaływać pozytywnie lub negatywnie, w zależności od naszego stanu zdrowia. Spożycie kawy przez osoby zdrowe, bez problemów pokarmowych nie jest szkodliwe, a nawet może przynieść pozytywne efekty. Jednakże u osób przewlekle zestresowanych, z zaburzeniami psychicznymi, snu czy rytmu dobowego, picie kawy powinno być ograniczone do minimum lub całkowicie wyeliminowane.

Jak pić kawę?

Jeżeli nie istnieją przeciwwskazania, kawę można pić codziennie, 1-3 filiżanki. Należy unikać jej picia w ilości powyżej 5 filiżanek dziennie. Warto pamiętać o piciu kawy filtrowanej.

Bibliografia

Zdrojewicz Z. i in.: Czy picie kawy jest zdrowe? Med Rodz 2016; 19(3): 138-145
Poole R. i in.: Coffee consumption and health: umbrella review of meta-analyses of multiple health outcomes, BMJ. 2017 Nov 22;359:j5024.
Nieber K.: The Impact of Coffee on Health, Planta Med. 2017 Nov;83(16):1256-1263
Wang A. i in.: Coffee and cancer risk: A meta-analysis of prospective observational studies, Sci Rep. 2016 Sep 26;6:33711