Czym jest autyzm?

Zaburzenia ze spektrum autyzmu obejmują złożone zaburzenia rozwoju i funkcjonowania ośrodkowego układu nerwowego, charakteryzujące się nieprawidłowymi interakcjami społecznymi, komunikacją werbalną i niewerbalną. Osoby dotknięte tym zaburzeniem są mniej zainteresowane otaczającym ich środowiskiem, co związane jest z zubożeniem i stereotypowością zachowań.

Przyczyny powstawania autyzmu nie są całkowicie wyjaśnione, ale do najczęściej wymienianych czynników przyczyniających się do powstawania zaburzeń należą czynniki genetyczne i środowiskowe. Obecnie autyzm uznaje się za nieuleczalny, ale u chorych, po zastosowaniu odpowiednich terapii może dochodzić do poprawy funkcjonowania.

Zaburzenia ze spektrum autyzmu powiązane są z dysfunkcją metaboliczną. Dodatkowo dzieci cierpiące na autyzm częściej niż w populacji ogólnej chorują na padaczkę, co może mieć związek m.in. ze wspólnym czynnikiem genetycznym. Stąd, biorąc pod uwagę fakt, że dieta ketogenna ma korzystne działanie u dzieci chorujących na padaczkę, zainteresowano się wpływem diety na zaburzenia ze spektrum autyzmu. Dieta ketogenna została uznana za skuteczną metodę redukującą napady padaczkowe u dzieci, co spowodowało, że wzrosło zainteresowanie jej zastosowaniem w innych zaburzeniach neurologicznych. Jednym z takich zaburzeń, w którym dieta ketogenna może mieć działanie terapeutyczne jest autyzm.

Zastosowanie diety ketogennej w terapii autyzmu.

Już w 2003 roku przeprowadzono badanie na 30 dzieciach w wieku od 4 do 10 lat z zachowaniami autystycznymi. Dietę ketogenną zastosowano przez 6 miesięcy (4 tygodnie bez przerwy i 2 tygodnie przerwy). Na podstawie skali Childhood Autism Rating Scale oceniono, że znaczną poprawę wykazała dwójka pacjentów, a średnią i niewielką po 8 pacjentów.

W badaniach wykazano, że w mysim modelu autyzmu terapia dietą ketogenną wykazuje znaczące korzyści behawioralne. Innym korzystnym mechanizmem diety jest redukowanie reaktywnych form tlenu i stanu zapalnego, co powiązane jest z występowaniem autyzmu.

Ciała ketonowe zwiększają synaptosomalne stężenie receptora GABA_A. Kwas γ-aminomasłowy (GABA) jest związkiem organicznym z grupy aminokwasów i pełni rolę głównego neuroprzekaźnika hamującego w układzie nerwowym. Umiarkowane zahamowanie działania GABA powoduje pobudzenie ruchowe, a znaczne zahamowanie- drgawki. U dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu wykazano dysfunkcję w układzie GABA-ergicznym. Dieta ketogenna powoduje wzrost aktywności enzymów GABA z kwasu glutaminowego, podczas gdy poziom glutaminianu spada. Zmiany w neurotransmisji GABA spowodowane dietą ketogenną powodują zmniejszenie częstości napadów i poprawę zachowanie w zespole Retta. Ponadto w zaburzeniach ze spektrum autyzmu zaobserwowano zmniejszenie napadów i lęków oraz poprawę jakości snu.

U dzieci z ciężkimi zaburzeniami wykazano obniżoną aktywność dehydrogenazy pirogronianowej. W niedoborach tego enzymu również zaleca się stosowanie diety ketogennej jako formy terapii.

Konieczne są dalsze badania nad wpływem diety ketogennej na zaburzenia ze spektrum autyzmu. Należy zwrócić uwagę, że dieta ketogenna nie może być stosowana w encefalopatiach metabolicznych, a szczególnie w niedoborach karboksylazy pirogronianowej, zaburzeniach utleniania kwasów tłuszczowych i zaburzeniach cyklu Krebsa. Dlatego dietę ketogenną należy zalecać ostrożnie, po wcześniejszych badaniach biochemicznych i zbadanym profilu metabolicznym.

Opracowała : Joanna Magdzińska

Bibliografia

1. Napoli E i in.: Potential therapeutic use of the ketogenic diet in autism spectrum disorders, Front. Pediatr., 30 June 2014

2. Evangeliou A i in.: Application of a Ketogenic Diet in Children With Autistic Behavior: Pilot Study, First Published February 1, 2003

3. Chorągiewicz T. i in.: Przeciwdrgawkowe i neuroprotekcyjne działanie diety ketogennej, 205 Przegląd Lekarski 2010 / 67 / 3

4. Ruskin D i in.: Ketogenic Diet Improves Core Symptoms of Autism in BTBR Mice, June 5, 2013